Καινοτομίες στον κλάδο των ακινήτων και των κατασκευών

Απο τους: Αλέξανδρο Βελδέκη, Partner, Audit της KPMG στην Ελλάδα και της Σοφίας Γρηγοριάδου, Managing Partner,  Παπακωστόπουλος - Γρηγοριάδου και Συνεργάτες, Δικηγορική Εταιρεία (CPA Law), μέλος του διεθνούς δικτύου νομικών και φορολογικών υπηρεσιών της KPMG

Τα τελευταία χρόνια, οι κλάδοι των ακινήτων και των κατασκευών εντείνουν τις προσπάθειές τους μέσω νέων επενδύσεων, στο να εφαρμόσουν καινοτομίες. Από πλευράς ακινήτων, οι καινοτομίες αυτές αφορούν σε νέες τεχνολογίες που σκοπεύουν να διευκολύνουν την αγορά στη διαχείριση, στη συντήρηση και στις επενδύσεις στα αστικά και εμπορικά ακίνητα, ενώ από πλευράς κατασκευών, σχετίζονται με νέα εργαλεία, μηχανήματα, και λογισμικό που συνθέτουν καινοτόμες κατασκευαστικές μεθόδους.

Στο πλαίσιο της εφαρμογής καινοτομιών πολλές εταιρείες αναζητούν τρόπους να διαχειριστούν πιο αποτελεσματικά την ατζέντα ESG και να ενσωματώσουν μέσω ψηφιακών διαδικασιών περισσότερα δεδομένα στις λειτουργίες τους αξιοποιώντας τα για τη διαχείριση των ακινήτων. Άλλες, στήνουν πλατφόρμες επικοινωνίας μεταξύ αγοραστών πωλητών, ιδιοκτητών ενοικιαστών βελτιστοποιώντας την επικοινωνία και την ανταλλαγή γνώσεων, ενώ άλλες κατασκευάζουν ακίνητα με νέους τρόπους, όπως τυποποιημένες κατασκευές, χρησιμοποιώντας νέα υλικά ως παράγωγα τρισδιάστατης χαρτογράφησης (3D Printing),που είναι φιλικότερα στο περιβάλλον.

Οι εν λόγω κλάδοι δίνουν προτεραιότητα σε καινοτομίες που εστιάζονται στους ακόλουθους τομείς.

Βιώσιμες Καινοτομίες

Οι βιώσιμες καινοτομίες αναφέρονται σε θέματα ESG, εξοικονόμησης ενέργειας, επάρκειας νερού, και κυκλικές οικονομίες προκειμένου οι εταιρείες να μην διαταράξουν το φυσικό περιβάλλον. Ταυτόχρονα, η κοινή γνώμη ασχολείται έντονα με δράσεις ως προς το ESG και το νομοθετικό πλαίσιο αλλάζει για να καλύψει τις αυξανόμενες απαιτήσεις. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, ο τομέας των ακινήτων και των κατασκευών καταναλώνει άνω του 40% της ετήσιας παγκόσμιας ενέργειας, ενώ  οι κατασκευαστικές εταιρείες αναλώνουν πάνω από το 40% των πρώτων υλών με το ποσοστό παραγωγής αποτυπώματος άνθρακα να ξεπερνάει το 20%. Για να αντιμετωπιστεί η παραπάνω κατάσταση, οι εταιρείες εφαρμόζουν σύγχρονες τεχνολογίες αποσκοπώντας σε μια οικολογικά βιώσιμη αγορά ακινήτων. Παγκόσμιες καινοτομίες έχουν οδηγήσει στην δημιουργία υλικών με θερμομονωτικές ιδιότητες και μεγαλύτερη διάρκεια ζωής ενώ παράλληλα εντείνονται οι έρευνες και δοκιμές για την ενσωμάτωση πιο οικολογικών υλικών κατασκευασμένων από ανθρακόνημα. Ακόμη, η ενσωμάτωση κυκλικών μοντέλων μέσω επαναχρησιμοποίησης υλικών και μείωσης πρώτων υλών, η χρήση τεχνολογιών όπως ολοκληρωμένα συστήματα PMIS, BIM και Data Analytics μειώνουν δραστικά το αποτύπωμα άνθρακα συμβάλλοντας έτσι στην κατασκευή περιβαλλοντικά βιώσιμων κτιρίων.

Σύναψη και διαχείριση συμβάσεων, κινδύνων και υποχρεώσεων

Στον τομέα των συμβάσεων, η ψηφιακή καινοτομία κινείται σε δύο βασικούς άξονες, αφ΄ ενός της βελτίωσης της εμπειρίας των πελατών (customer experience) και αφ΄ ετέρου της εφαρμογής τεχνολογικών λύσεων για τη βελτιστοποίηση της διαχείρισης και παρακολούθησης συμβάσεων και συνεπώς κινδύνων, απαιτήσεων και υποχρεώσεων.

Ως προς το πρώτο, η αναβάθμιση του διαθέσιμου προϊόντος από τις εταιρείες που επενδύουν και πωλούν ακίνητα συνοδεύεται πλέον από την υιοθέτηση ψηφιακών εργαλείων για τη διαδικασία νομικού και τεχνικού ελέγχου, καθώς και της διαπραγμάτευσης, σύναψης και υλοποίησης της αγοραπωλησίας. Έτσι δημιουργούνται οι συνθήκες για μία ομαλότερη και αρτιότερη εμπειρία όλων των εμπλεκομένων αλλά κυρίως των πελατών.

Ως προς το δεύτερο, η αύξηση της αστάθειας του περιβάλλοντος λόγω πληθωριστικών τάσεων και άλλων κινδύνων, επιτείνει την ανάγκη αποδοτικότερης διαχείρισης και παρακολούθησης των συμβάσεων και των απαιτήσεων και αξιώσεων από αυτές (claims). H θέσπιση «γραφείου συμβάσεων» (Office of Contracting), που είτε οργανώνεται εσωτερικά είτε ανατίθεται σε εξωτερικό συνεργάτη, σε συνδυασμό με τις κλασσικές διαδικασίες διαχείρισης έργων (project management) και την εφαρμογή τεχνολογικών εργαλείων, επιτρέπει την έγκαιρη και πληρέστερη πρόβλεψη και διαχείριση των κινδύνων και συνεπώς τον περιορισμό της έκθεσης σε αυτούς ή πάντως την αποτελεσματικότερη διαχείρισή των αξιώσεων όταν προκύψουν.

Ευέλικτοι, ασφαλείς και υγιεινοί χώροι εργασίας

Η έλευση της πανδημίας ανέδειξε τη σημασία για επενδύσεις των εταιρειών ακινήτων και κατασκευών σε καινοτομίες που σχετίζονται με ευέλικτους, υγιεινούς και ασφαλείς χώρους εργασίας. Τη δεδομένη χρονική περίοδο όπου οι εργαζόμενοι αρχίζουν να επιστρέφουν στα γραφεία και στα εργοτάξια, δημιουργείται η ανάγκη να εστιάσουν περισσότερο στις απαιτήσεις του ανθρώπινου δυναμικού ιδρύοντας ένα υβριδικό μοντέλο εργασίας, ένα δηλαδή ευέλικτο περιβάλλον εργασίας όπου θα μπορούν οι εργαζόμενοι να εργαστούν από απόσταση ή στο φυσικό χώρο.

Επομένως, οι εταιρείες αναθεωρούν τις ανάγκες για φυσικούς χώρους εργασίας ενώ παράλληλα σχεδιάζουν μοντέλα που βελτιστοποιούν τη χρήση των χώρων που έχουν, τα οποία περιλαμβάνουν, νέους χώρους, ανακατασκευές για βελτίωση χρηστικότητας ή πλατφόρμες που κλείνουν θέσεις εργασίας στους υφιστάμενους χώρους.

Αναφορικά με τους φυσικούς χώρους εργασίας, γίνονται καινοτομίες ώστε να διαμορφωθούν αυτοί σύμφωνα με τα κατάλληλα πρότυπα ασφαλείας και υγιεινής ώστε να εξασφαλίζεται πρωτίστως το αίσθημα ασφάλειας, ικανοποίησης, υγείας των εργαζομένων στοιχεία που  συμβάλλουν στην αύξηση της παραγωγικότητας. Σε αυτό το πλαίσιο, οι εταιρείες χρησιμοποιούν αισθητήρες για την παρακολούθηση ατμοσφαιρικών ρύπων, επαρκή συστήματα εξαερισμού, αυτοματοποιημένα μηχανήματα απολύμανσης, ανέπαφα συστήματα εισόδου και αισθητήρες για την παρακολούθηση της χωρητικότητας και πληρότητας των χώρων σε πραγματικό χρόνο. Παρατηρείται επομένως η τάση να προσαρμόζεται  το εργασιακό περιβάλλον στις ανάγκες των εργαζομένων.

Αντίστροφη μέτρηση

O ρυθμός κινητικότητας στον τομέα των καινοτομιών που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια αναμένεται να αυξηθεί ουσιωδώς στο άμεσο μέλλον. Σε αυτό συντελεί και η πίεση για καινοτομία που ασκείται από όλα τα μέρη της αλυσίδας αξίας. Συγκεκριμένα οι χρήστες των ακινήτων το απαιτούν, οι ρυθμιστικές αρχές το περιμένουν, οι επενδυτές το πληρώνουν και οι διαχειριστές ακινήτων με τους μεσίτες εξαρτώνται από αυτό. Βρισκόμαστε λοιπόν μπροστά σε μια νέα εποχή για τους κλάδους αυτούς με επίκεντρο τις καινοτομίες που οδηγούν στη φροντίδα του ανθρώπινου δυναμικού, την προστασία του περιβάλλοντος και την εφαρμογή της τεχνολογίας με γνώμονα το όφελος όλων των ενδιαφερομένων μερών.