วันที่ 13 เมษายน ซึ่งถือเป็นวันผู้สูงอายุในประเทศไทย  ทำให้นึกถึงการเปิดเผยรายงานจากหลายๆหน่วยงานทั้งในและนอกประเทศในเรื่องของการที่ประชาคมโลกกำลังก้าวสู่ยุคสังคมผู้สูงอายุ  มีการคาดการณ์ว่าอีกไม่นานนับจากนี้ทั่วโลกจะมีคนอายุเกิน 65 ปี ถึง 600 ล้านคน  ในเรื่องนี้ประเทศไทยก็มีการตื่นตัวอยู่พอสมควร มีการพูดถึงความเป็นไปได้ที่จะขาดแคลนแรงงานรวมถึงการพิจารณาที่จะให้มีการกำหนดข้อกฎหมายสำหรับการจ้างงานพนักงานที่เกษียณแล้ว  ทั้งนี้ประเทศไทยไม่มีกฎหมายที่กำหนดอายุการทำงานไว้เป็นการเฉพาะ  แต่โดยทั่วไปก็จะใช้  60 ปีเป็นเกณฑ์  บางบริษัทก็ใช้ 55 ปีเป็นเกณฑ์ ซึ่งคนในโลกปัจจุบัน วัย 55 ปี ยังมีสุขภาพที่แข็งแรง และทำงานได้สบาย  หน่วยงานราชการต่าง ๆ เช่น กระทรวงแรงงาน  กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ (พม.) กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ และกระทรวงศึกษาธิการ (ศธ.) ได้มีการปรึกษาหารือ เพื่อศึกษาแนวทางการขยายโอกาสด้านอาชีพ และการทำงานสำหรับผู้สูงอายุ โดยศึกษาวิธีการจากต่างประเทศ เช่น ญี่ปุ่นและสิงคโปร์ เพื่อขยายอายุเกษียณราชการตามความสมัครใจ โดยจะทำการร่างแผนการดำเนินงานเพื่อรองรับร่างพระราชบัญญัติ(พ.ร.บ.) การจ้างงานผู้สูงอายุ   นอกจากนี้ได้มีหน่วยงานที่ออกมาเสนอแนะว่าอาจใช้มาตรการทางภาษีมาส่งเสริมในเรื่องนี้เพิ่มเติม  ในปัจจุบันประมวลรัษฎากรของไทยก็มีการให้สิทธิประโยชน์ทางภาษีแก่ผู้สูงอายุในการยกเว้นรายได้อันเนื่องมาจากอายุของผู้มีเงินได้ กล่าวคือถ้าผู้มีเงินได้ซึ่งเป็นผู้อยู่ในประเทศไทย ( อยู่ในประเทศไทย 180 วันหรือมากกว่าในปีภาษี ) และมีอายุไม่ต่ำกว่า 65 ปีบริบูรณ์ในปีภาษี รายได้เฉพาะส่วนที่ไม่เกินหนึ่งแสนเก้าหมื่นบาทจะได้รับยกเว้นภาษีเงินได้   ซึ่งกรณีนี้เป็นกรณีพิเศษสำหรับผู้สูงอายุที่มีเงินได้โดยเฉพาะเลย   อย่างไรก็ดีก็ยังมีเรื่องภาษีอื่นๆอีกเช่น ยกเว้นภาษีเงินได้ที่เป็นเงินหรือผลประโยชน์จากกองทุนสำรองเลี้ยงชีพตามกฎหมายว่าด้วยกองทุนสำรองเลี้ยงชีพหากผุ้มีเงินได้ได้รับเงินดังกล่าวจากกองทุนเนื่องจากออกจากงานเมื่อมีอายุไม่ต่ำกว่า 55 ปีบริบูรณ์   สำหรับกองทุนสำรองเลี้ยงชีพในประเทศไทยเป็นเรื่องของการสมัครใจทั้งนายจ้างและลูกจ้าง ในประเทศไทยนายจ้างมักจะจัดให้มีกองทุนสำรองเลี้ยงชีพให้แก่พนักงานเพื่อเป็นการจูงใจให้ลูกจ้างทำงานให้กับกิจการ  อย่างไรก็ดีหากลูกจ้างไม่ประสงค์จะเข้าร่วมกับกองทุนฯ ก็สามารถเลือกได้   หรือจะออกจากกองทุนเมื่อไรก็ได้โดยเป็นไปตามข้อบังคับของกองทุน  ทั้งนี้ในกลุ่มสมาชิกอาเซียนประเทศส่วนใหญ่ จะมีระบบประกันสังคมที่นายจ้างและลูกจ้างต้องร่วมกันจ่ายเงินสมทบเข้ากองทุน  จะมีพิเศษก็เฉพาะกัมพูชาที่มีกองทุนที่เรียกว่า National Social Security Fund (NSSF) ที่ให้นายจ้างเท่านั้นที่จ่ายเงินเข้ากองทุน  ประเทศที่ไม่มีระบบประกันสังคมก็คือ สิงคโปร์ บรูไน และมาเลเซีย เนื่องจากสามประเทศนี้มีการใช้ระบบกองทุนสำรองเลี้ยงชีพภาคบังคับคือ มีการกำหนดให้ลูกจ้างและนายจ้างจ่ายสมทบเข้ากองทุนสำรองเลี้ยงชีพที่จัดการโดยรัฐ ซึ่งเป็นกองทุนภาคบังคับ ต่างจากกองทุนสำรองเลี้ยงชีพในประเทศไทย ซึ่งใช้ระบบความสมัครใจของทั้งนายจ้างและลูกจ้าง ในบรูไนมี TAP (Tabung Amanah Perkerja) กับ SCP (Supplemental Contributory Pension Scheme) ขณะที่ มาเลเซียเรียกว่า EPF (Employee’s provident fund) และในสิงค์โปร์เป็นที่รู้จักกันดีในชื่อ  CPS   (Central Provident Fund)  ซึ่งกองทุนที่จัดการโดยรัฐเหล่านี้จะบังคับกับบุคคลที่เป็นคนสัญชาติหรือมีถิ่นที่อยู่ถาวรในประเทศนั้นๆ   ดังนั้น หากมีการเคลื่อนย้ายแรงงานจากประเทศเหล่านี้ บางครั้งจะต้องนำเรื่องนี้เข้ามาประกอบการพิจารณาด้วยเพราะแม้บุคคลจะย้ายถิ่นฐานมาทำงานในประเทศอื่นๆ แต่ก็ยังอาจจำเป็นต้องคงสภาพการเป็นสมาชิกของกองทุนดังกล่าวต่อไป เนื่องจากสุดท้ายแล้วบุคคลเหล่านี้ก็จะกลับประเทศของตนซึ่งชีวิตในบั้นปลายก็จะเป็นภาระของประเทศดังกล่าว  นายจ้างแม้ไม่ได้อยู่ในประเทศนั้นๆ ก็อาจจะต้องรับภาระในส่วนนี้ให้ ซึ่งก็จะเป็นต้นทุนที่เพิ่มขึ้นในการจ้างแรงงาน ในประเทศไทย   ปกติการที่นายจ้างจ่ายเงินสมทบเข้ากองทุนสำรองเลี้ยงชีพที่จัดตั้งขึ้นตามกฎหมายไทยเงินสมทบดังกล่าวจะถือเป็นเงินได้พนักงานเมื่อมีการจ่ายเงินออกจากกองทุนให้แก่พนักงานในภายหลัง  แต่ถ้าเป็นกองทุนที่จัดตั้งขึ้นตามกฎหมายของประเทศอื่นแล้วจะเป็นเงินได้ที่ต้องเสียภาษีของพนักงานทันทีที่นายจ้างจ่ายสมทบ  เนื่องจากไม่ใช่เงินสมทบตามกฎหมายไทย  แต่เปรียบเสมือนเป็นการชดเชยค่าใช้จ่ายให้พนักงานซึ่งถือเป็นเงินได้ชนิดหนึ่ง   ดังนั้นหากกิจการจะมีการจ้างแรงงานจากประเทศทีมีกองทุนในลักษณะดังกล่าวและต้องจ่ายเงินได้เช่นว่าเพื่อเป็นการจูงใจให้พนักงานเหล่านั้นเข้ามาทำงานในประเทศไทยแล้วควรจะต้องดูเรื่องภาระภาษีที่ตามมาด้วย

Source: KPMG ASEAN TAX GUIDE